Park Skaryszewski

Położony na prawym brzegu Wisły, na Kamionku, oficjalnie park im. Ignacego Paderewskiego, powszechnie zwany Skaryszewskim, powstał blisko 100 lat temu na terenie pastwiska miejskiego zwanego Skaryszewskim. Łączy się to z faktem, że zaplanowano wtedy połączyć dwie strony Wisły mostem na tej właśnie wysokości i park z pewnością bardziej będzie lepiej pasował jako miejsce, na które wyjeżdża się z mostu nazwanego carskim imieniem, niż wypasające się krowy.

Pod względem wielkości jest drugim po Łazienkach parkiem Warszawy (55,5 ha) - został też wpisany do rejestru zabytków stolicy. Autorem projektu był Franciszek Szanior, ogrodnik i planista, wielce zasłużony dla zieleni stolicy ówczesny dyrektor ogrodów miejskich.

Park powstał na terenach pradoliny Wisły, pozostałością której jest Jeziorko Kamionkowskie i Port Praski. Wiosną 1905 r. rozpoczęto osuszanie łąk skaryszewskich. Wykopano dwa duże stawy, tzw. Staw Kajakowy i Staw Łabędzi, a wybraną ziemię wykorzystano przy usypywaniu sztucznych wzniesień, które miały ożywić monotonię płaskiego terenu. 

Dwa lata później posadzono pierwsze drzewa. Na Jeziorku Kamionkowskim powstała śluza mająca chronić przed wodami powodziowymi Wisły. Prace przy budowie parku trwały do końca lat 20. XX w. Powstało imponujące, nowoczesne założenie parkowe nie tylko ze stawami, wielkim (860 m kw.) labiryntem, kaskadami, romantycznymi mostkami i kolekcjami roślin (ogród daliowy liczył 50 tys. roślin), lecz także z bogatym programem sportowym. Zbudowano przystań dla łódek, plac zabaw dla dzieci, korty tenisowe i pierwsze w Warszawie boisko sportowe z bieżnią.

Pomimo zmieniających się osób kierujących pracami nad założeniem parku, dochowano wierności pierwotnemu projektowi Franciszka Szaniora. Malowniczy układ dróg komponowanych w kształcie elips, rozkład punktów widokowych na sztucznie usypanych wzgórzach oraz romantycznie obsadzone płaczącymi wierzbami stawy połączone siecią kanałów (w sumie 11,3 ha wód) mają wyjątkowe wartości plastyczno-przestrzenne i znakomicie świadczą o projektancie.

Lata 30. były dla parku okresem największego rozkwitu. Jedna z jego alej stała się wtedy miejscem pokazów mody i nowych modeli samochodów. Dzięki mostowi Poniatowskiego połączenie z lewobrzeżną Warszawą było szybkie i wygodne, więc warszawiacy tłumnie odwiedzali park, zwłaszcza że w pobliżu parkowej bramy firma Wedel zainstalowała pierwsze automaty ze słodyczami, a park i teren przed bramą ozdobiono barwnymi kwietnikami, zbudowano muszlę dla orkiestry, a nawet zdroje pijalne.

Lata II wojny światowej przyniosły znaczne spustoszenia - ucierpiał drzewostan, zniszczone zostały tereny sportowe, przystanie i mostki. We wrześniu 1939 r. w parku ustawiono stanowiska ogniowe artylerii, a w czasie Powstania Warszawskiego żołnierze Armii Krajowej stoczyli tu krwawą walkę.

Po wyzwoleniu szybko wróciło tu życie. Już w kwietniu 1945 r. na stadionie rozegrano pierwszy mecz piłki nożnej, a zimą na zamarzniętym Jeziorku Kamionkowskim pierwsze mistrzostwa Warszawy w jeździe szybkiej na lodzie. W roku 1981 parkowi Skaryszewskiemu przywrócono "zapomniane" w okresie powojennym imię Ignacego Paderewskiego, a siedem lat później staraniem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy przed wejściem do parku od strony ronda Waszyngtona odsłonięto pomnik jego patrona. Odlane w brązie popiersie Ignacego Paderewskiego dłuta prof. Stanisława Sikory stanęło na wąskim postumencie z szarego granitu.

*Magda*


Wykorzystano zdjęcia z: http://www.skaryszewski.pl/, http://www.saskakepa.waw.pl/, warszawikii i Wikipedii.