poniedziałek, 29 września 2014

Skwer BH AK "Wigry" - Fontanna, którą pomniki przeganiały....



Dzisiaj w prawie każdym domu wystarczy odkręcić kran, by poleciała woda, nawet ciepła. W przeszłości trzeba było brać wiaderko i udawać się do zdroju lub studni – nie zawsze osobiście.

Ponieważ źródeł było zbyt mało jak na potrzeby rozwijającego się miasta, miasto  zdecydowano się skanalizować.  4 czerwca 1855 roku otwarto sieć wodociągową projektu Henryka Marconiego, która doprowadzała wodę do ponad tysiąca domów, pięćdziesięciu zdrojów, stu dwudziestu hydrantów oraz do fontann, które, poza funkcją ozdobną pełniły rolę źródła wody dla mieszkańców.

wtorek, 23 września 2014

Mokotowska 57 - Tupać po drewnianym bruku...


Ulica Służewska. 




Jako, że Warszawę mamy w budowie, a drogi w przebudowie z uwagą przeczytałem statystyki o stanie nawierzchni w Paryżu Północy czyli w Warszawie międzywojennej.

W Przeglądzie Technicznym z roku 1938 natrafiłem na podsumowanie stanu nawierzchni drogowej w okresie dwudziestu lat niepodległości.

Autorem podsumowania był inżynier Heine.

Po odzyskaniu niepodległości obraz Warszawy odzwierciedlał kondycję całej Polski – Śródmieście zadbane ale zatrzymało się w rozwoju na końcu XIX wieku, natomiast dzielnice przyłączone w roku 1916 przypominały miasteczka powiatowe.

Między parterowymi domami łąki i pastwiska, brak kanalizacji i prądu, a co dopiero pisać o porządnych drogach.

poniedziałek, 15 września 2014

Skwer im. Leona Strehla - Mojżesz ze Szpitala Maltańskiego.



W kwietniu 1940 Polski Wojskowy Okręgowy Szpital nr 5 - Szpital Ujazdowski - otrzymał status Szpitala Miejskiego, a jego dyrektorem został pułkownik doktor Leon Strehl. Uczestnik III Powstania Śląskiego, we wrześniu 1939 pełnił funkcję szefa sanitarny Armii "Warszawa". Wszedł też w skład delegacji prowadzącej rokowania z Niemcami w sprawie kapitulacji stolicy.

Jak możemy przeczytać na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego, na terenie zarządzanego przez niego szpitala odbywały się zajęcia Wydziału Lekarskiego Tajnego Uniwersytetu Warszawskiego, ukrywano polskie sztandary bojowe, urnę z sercem Karola Szymanowskiego, magazynowano lekarstwa, dzieła sztuki oraz ocalałe książki, które dały początek Głównej Bibliotece Lekarskiej. W celu ratowania ludzi wyrabiano dla nich fikcyjne dokumenty, karty chorobowe.

niedziela, 14 września 2014

Okrzei 23 - Młyn w apartamentowcu



Ostatnio słowo "deweloper" kojarzy się ze znikającymi z mapy miasta obiektami historycznymi lub ze szklanymi koszmarkami, które mają być ostatnim krzykiem architektonicznych osiągnięć.

Dzisiaj zatem będzie krótka opowieść o dobrym  inwestorze oraz o pewnym młynie.

Kiedy młyn przy ulicy Okrzei, wówczas Brukowej. rozpoczął działalność, precyzyjnie określić nie można.  Wiadomo, że w roku 1909 jeszcze go nie było, działka należała do Hipolita Wawelberga, a informacja o młynie i jego właścicielu, Władysławie Rubinsteinie pojawia się w roku 1925. 

sobota, 13 września 2014

Duchy Starych Powązek



Maria Wisnowska
Wszyscy wiemy, że duchów nie ma ale czy może istnieć szanujący się zamek czy cmentarz bez solidnego ducha? Nie… takie miejsce bez ducha najmniejszego szacunku nie wzbudza.

Cmentarz Powązkowski, jedna z najstarszych nekropoli Warszawy, również nie może obejść się bez zjaw, snujących się w księżycowe noce pośród ponad stuletnich grobowców.

W nocy z 30 czerwca na 1 lipca 1890 roku w garsonierze przy ulicy Nowogrodzkiej 14 znaleziono ciało martwej Marii Wisnowskiej. Wisnowska była ogromnie popularną artystką scen warszawskich. Zawsze otoczona gronem wielbicieli, zagrała ponad sto ról. Zdarzało się, że po przedstawieniu studenci wyprzęgali konia z dorożki i sami ciągnęli pojazd z aktorką.

piątek, 12 września 2014

Floriańska/Kłopotowskiego - Pomnik Praskiej Kapeli Podwórkowej



Za katedrą św. Floriana, u zbiegu ulic Floriańskiej i Kłopotowskiego można natknąć się na grupę muzyków.

Mosiężni panowie: skrzypek, akordeonista, gitarzysta, bandżolista i bębniarz na życzenie wyrażone SMSem grają (a przynajmniej tak było jeszcze jakiś czas temu) wybraną ze stu warszawskich piosenek, jakie mają w repertuarze.

Mosiężni panowie tworzą pomnik praskiej kapeli podwórkowej i są uhonorowaniem zwykłych warszawiaków i tradycji kapel podwórkowych, których zostało jeszcze tylko kilka.

wtorek, 9 września 2014

10 września 1526 - inkorporacja Mazowsza.


Mansjonaria - tu zmarł Stanisław.

Śmierć szczególnie jest tragiczna, gdy dotyka młodą osobę. Gdy umierają dwie młode osoby śmierć jest nie tylko tragiczna ale również budzi podejrzenia. Tym bardziej, że osoby te cieszyły się dobrym zdrowiem, a stanowisko jakie zajmowały miało znaczenie polityczne.

8 sierpnia 1524 roku w kamienicy nazywanej Mansjonarią, obecnie pod adresem Świętojańska 2, w wieku 24 lat umiera książę Stanisław, a dwa lata później, w nocy z 9 na 10 marca 1926 roku, również w wieku 24 lat odszedł książę Janusz.

Śmierć książąt w młodym wieku i odstępie dwóch lat zrodziła plotki, że nie z woli Boga zmarli ale ręka ludzka się do ich zgonu przyczyniła. Tym bardziej, że ich śmierć zmieniła nieco mapę polityczną.

poniedziałek, 8 września 2014

Skwer Samuela Orgelbranda - pierwsza polska encyklopedia



Jest jedną z tych postaci na kartach historii Warszawy i Polski, której nazwisko sprawia trudności przy wymawianiu.

O młodości Samuela Orgelbranda wiadomo niewiele. Urodził się jako syn Anny  i Chaima Orgelbrandów w roku 1810. Ukończył Szkołę Rabinów i przez pewien czas zajmował się udzielaniem lekcji. W toku 1837 założył przy ulicy Nowiniarskiej księgarnię i antykwariat, a wkrótce potem poślubił Annę Starkman.

Ponieważ interes antykwaryczno-księgarski prosperował nader dobrze Samuel w roku 1844 przenosi swoją działalność z ulicy Nowiniarskiej do dawnego Pałacu Biskupów przy ulicy Miodowej. Jednocześnie poszerza zakres swojej działalności. W nowym miejscu uruchamia również drukarnię i zajmuje się działalnością wydawniczą.

piątek, 5 września 2014

Powązkowska 14 - Brama świętej Honoraty


Brama świętej Honoraty 1935

Mieczysław Landsberg urodził się w drugiej połowie lat sześćdziesiątych XIX wieku. Był lekarzem, praktykował w Moskwie, później przeniósł się do Warszawy, gdzie dał się poznać jako filantrop.

Ożenił się z wdową, Honoratą z domu Zwolińską, po pierwszym mężu noszącą nazwisko Jeziorowska.

Zmarł 1 lipca 1916 roku, a niewiele wcześniej, 25 stycznia 1915 odeszła Honorata. Pochowani zostali skromnie, w katakumbach.

środa, 3 września 2014

Cyrk na Ordynackiej




To miejsce w przedwojennej Warszawie znały dzieci i dorośli.

Urodzona w Sankt Petersburgu Wilhelmina Ciniselli pochodziła z włoskiej rodziny, która zdominowała branżę cyrkową w imperium rosyjskim na długie lata. W 1882 roku Wilhelmina zdecydowała się na budowę cyrku w Warszawie.

6 maja 1883 roku nastąpiło uroczyste otwarcie obiektu. Kosztem 180 tysięcy rubli wzniesiono czteropiętrowy gmach z widownią na 3 tysiące miejsc, z parterowymi obitymi aksamitem lożami, areną o przepisowej średnicy 13-tu metrów, luksusowymi garderobami dla artystów, rekwizytorniami, magazynami. Autorem projektu był Wincenty Rakiewicz.

wtorek, 2 września 2014

Oś Saska - Łuk Zwycięstwa




Gdyby marszałek Spychalski zachował „rewolucyjną czujność” i nie wyjechał z Warszawy, być może mielibyśmy jeszcze jeden pomnik, pomnik w formie łuku triumfalnego… .

W związku ze zmianą ekipy rządzącej i okresem złagodzenia „walki klas”, w roku 1957 ogłoszono konkurs na pomnik Zwycięstwa. Uczestnikom pozostawiono niezwykłą swobodę – mogli wybrać nie tylko formę i wielkość pomnika ale nawet miejsce, w którym przyszły pomnik miałby stanąć. Jednak mimo zgłoszenia około dwustu projektów - niektóre przygotowane były przez utytułowanych i znanych architektów - nie przyznano nagrody głównej.

W 1960 roku SARP i Polski Związek Artystów Plastyków ogłosił kolejny konkurs, tym razem na Pomnik Bohaterów Warszawy. Pod tą nazwą starano się ustawić monument, który będzie niekłopotliwym dla władzy upamiętnieniem Powstania Warszawskiego. Ten konkurs udało się przeprowadzić do końca i w jego efekcie, na placu Teatralnym stanął pomnik Nike.