Ulica Mandelsztama

Po Archipelagu krąży dziwna fama,
Że mają wydawać Ośkę Mandelsztama.
Dziwi się bezmiernie urzędnik nalany:
Jakże go wydawać? On dawno wydany!
Tłumaczy sekretarz nowy ciężar słowa:
Dziś "wydawać" znaczy tyle, co "drukować"
(...)
Jacek Kaczmarski - Zmartwychwstanie Mandelsztama.
 
Osip Mandelsztam - rosyjski poeta i prozaik. Z urodzenia - warszawianin.


 
Urodził się w Warszawie, w rodzinie zamożnego przedsiębiorcy. Studiował na Sorbonie oraz w Heidelbergu. Jego poetycki debiut miał miejsce w 1910 roku, a sławę zyskał wydanym trzy lata później tomem wierszy "Kamień". W latach trzydziestych zwrócił się ku prozie. Jego utworu nie były wydawane ze względu na antystalinowski i antytotalitarny charakter.

Pierwszy raz aresztowany w roku 1934, zwolniony i ponownie aresztowany w 1938 na osobisty rozkaz "Wielkiego Językoznawcy". Zmarł w łagrze. Jego wiersze zyskały światową sławę w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, dzięki wydanej na zachodzie książce autorstwa wdowy, Nadieżdy Mandelsztam.

Obecnie Osipa Mandelsztama uważa się za jednego z największych poetów rosyjskich XX wieku.

Mandelsztam został pośmiertnie rehabilitowany. Częściowo w 1956 i ostatecznie 28 października 1987 r. To ostatnie wydarzenie było natchnieniem dla Jacka Kaczmarskiego do napisania piosenki "Zmartwychwstanie Mandelsztama"

Jacek Kaczmarski - Zmartwychwstanie Mandelsztama.

http://youtu.be/pcjWygHmCJo


O ile studenci i pracownicy Uniwersytetu Warszawskiego nie mają problemu ze wskazaniem, którędy dojść do ulicy Mandelsztama, o tyle dla sporej części mieszkańców naszego miasta lokalizacja ulicy może nie być całkiem oczywista.

Ulica Osipa Mandelsztama znajduje się na terenie starego kampusu uniwersyteckiego przy Krakowskim Przedmieściu, między między dwoma pawilonami Instytutu Historycznego. Co ciekawe, jest to pierwsza ulica imienia poety na świecie. Nazwę nadano 18 maja 2012.

*Arek*

 

Podróżujący król Jan

Lwów

We Lwowie stał twarzą na południowy wschód - w kierunku, skąd najczęściej nadciągało

niebezpieczeństwo dla miasta. Ubrany w żupan i kontusz, miał bronić Lwowa przed wrogami.

Pomnik Jana III Sobieskiego odsłonięto we Lwowie 20 listopada 1898 roku. Stylistycznie nawiązywał do pomnika stojącego w Warszawskich Łazienkach i stał w jednym z bardziej reprezentacyjnych miejsc - na skwerze na Wałach Hetmańskich.

Gdy w roku 1944 Armia Czerwona zajęła miasto, początkowo zamierzano przerobić Sobieskiego na Chmielnickiego. Ostatecznie monument został  "repatriowany" (podobnie jak pomnik Fredry, który obecnie można oglądać we Wrocławiu) i znalazł swojemiejsce w wilanowskim parku, w którym stał od  roku 1950.

Gdy władze uznały, że Warszawie wystarczy Jan III Sobieski w Łazienkach o pozyskanie pomnika z Wilanowa starało się kilka miast - w tym Kraków i Wrocław. 

Warszawa

Gdańsk

Ostatecznie jednak, 26 czerwca 1965, pomnik odsłonięto w Gdańsku, na Targu Drzewnym. W tym miejscu król wypatruje wrogów z zachodu.

 

Autorem pomnika jest lwowski rzeźbiarz Tadeusz Barącz, a do postaci króla pozował przedsiębiorca Marian Stipal.

 

Do tego krótkiego wpisu na temat "podróżującego" króla Jana skłoniło mnie zdjęcie wykonane w 1953 roku, gdy pomnik eksponowany był w wilanowskim parku.

*Arek*

Nowy Przejazd (Daniłowiczowska) - Śmierć architekta.

O Planie Pabsta słyszała zapewne większość mieszkańców Warszawy. Dla przypomnienia - był to jeden z najbardziej radykalnych projektów hitlerowskich architektów, zakładający przekształcenie Warszawy w prowincjonalny ośrodek, służący przede wszystkim jako węzeł komunikacyjny, przemysłowy oraz administracyjny. Nowy ośrodek miejski miał nosić nazwę „Nowe niemieckie miasto Warszawa” (Die Neue Deutsche Stadt Warschau)

Plan został opracowany przez niemieckich architektów Huberta Grossa i Ottona Nurnbergera, pracujących na zlecenie kierownika Urzędu Budownictwa III Rzeszy, Friedrich Pabsta.

Schemat "Akcji Braun".

Gorącym zwolennikiem Planu Pabsta był kierownik warszawskiego miejskiego urzędu kwaterunkowego Emil Braun. Z entuzjazmem wdrażał koncepcję tworzenia niemieckich dzielnic, co wiązało się z masowym wysiedlaniem Polaków z zajmowanych mieszkań.

Za swoją gorliwość skazany został wyrokiem podziemnego sądu na karę śmierci. Wyrok wykonano 13 grudnia 1943 roku na ulicy Daniłowiczowskiej (obecnie Nowy Przejazd), z tyłu Pałacu Blanka, przed siedzibą Urzędu Kwaterunkowego (budynek nie istnieje). 

Friedrich Pabst (w okularach) przedstawia swój plan niemieckim dygnitarzom.

W precyzyjnie przygotowanej akcji, która trwała tylko czterdzieści sekund oprócz Brauna zginęli towarzyszący mu kobieta i mężczyzna.

Po latach okazało się, że zabitym mężczyzną był Friedrich Pabst, człowiek którego nazwisko na zawsze pozostanie związane z planem zniszczenia Warszawy.

 

 

Poniżej dwa linki, które mogą Państwa zainteresować.

Krótki film na temat Planu Pabsta:

https://www.youtube.com/watch?v=MfrHQlYjxU8

Szczegółowy opis realizacji wyroku na Emilu Braunie. Ta akcja polskiego podziemia, mimo, że przeprowadza nadzwyczaj sprawnie między budynkami zajmowanymi przez Niemców bez strat własnych, pozostaje w cieniu innych, bardziej spektakularnych działań polskiego podziemia.

W wielu opracowaniach podawana jest jako przykład mistrzowskiego ustawienia żołnierzy ubezpieczenia, co okazało się kluczowe dla odniesienia sukcesu.

http://www.info-pc.home.pl/Whatfor/baza/specjalna_operacja_bojowa_braun.htm

*Arek*

Nowy Przejazd (Daniłowiczowska) - miejsce egzekucji Brauna.

Mniej więcej w tym miejscu, gdzie widoczny jest znak drogowy zginęli Emil Braun i Friedrich Pabst.