Bracka 25 – Dom Towarowy Braci Jabłkowskich

 

Do stworzenia dzisiejszego wpisu skłonił mnie dialog ze znajomym, nota bene, Warszawiakiem od urodzenia, któremu podczas "przemarszu" przez Śródmieście, przy okazji wskazywałem różne interesujące obiekty.

Na pytanie, czy wie coś o Domu Braci Jabłkowskich, odrzekł:

- Oczywiście ! To taki duży sklep działający przed wojną, który przetrwał do dzisiaj.

Rzeczywiście – duży.
-----

Firma powstała w roku 1884, kiedy przy ulicy Widok w Warszawie Aniela Jabłkowska otworzyła mały sklepik z galanterią. Bracia dołączają później i w roku 1887 przedsiębiorstwo przekształca się w spółkę pod nazwą Bracia Jabłkowscy a także przenosi się do większego lokalu przy ulicy Hożej 8. Dziesięć lat później kierownikiem spółki zostaje Józef Jabłkowski, a sklep zostaje przeniesiony na ul. Bracką 20. Powiększa się również oferta firmy.

W roku 1914 na posesji Bracka 25 w nowo wybudowanym pięciopiętrowym budynku, rozpoczyna działalność Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy. Na siedmiu kondygnacjach umieszczono działy sprzedaży, administrację, składy towarów i pomieszczenia usługowe. Budynek, autorstwa architekta prof. Karola Jankowskiego , był jednym z bardziej znaczących dzieł architektury początku XX wieku. Firma przetrwała I Wojnę Światową, by w czasie dwudziestolecia międzywojennego stać się miejscem, które nazywano "magazynem zadowolonych klientów". Dom Towarowy Braci Jabłkowskich kojarzono z luksusem, jakością, klasą, tradycją, a przede wszystkim z miłą i pomocną obsługą. W tamtym czasie była to jedna z najbardziej rozpoznawalnych marek w Warszawie. Reklama katalogowa docierała w latach trzydziestych do ok. 16 tysięcy adresatów i około 8 tysięcy znanych z nazwiska i adresu klientów warszawskich.

Od 1919 roku Dom Jabłkowskich otworzył swoją filię w Wilnie, a szczyt rozwoju firmy przypada na rok 1939, kiedy gdy przy ulicy Brackiej 25 pracowało 650 osób, a w Wilnie 120.

Do 1939 roku przedsiębiorstwo braci Jabłkowskich było jedynym tego typu domem handlowym w Warszawie.

W czasie okupacji liczba zatrudnionych spadła do 200 osób, a sprzedawane towary były reglamentowane. W czasie Powstania Warszawskiego wszystkie towary zgromadzone w magazynach Domu Jabłkowskich zostały udostępnione powstańcom.

Firma wznowiła działalność w roku 1945 i działała przez pięć lat.

W roku 1950 przedstawiciele władz państwowych wkroczyli do Domu Towarowego, zabraniając Feliksowi Jabłkowskiemu wejścia na teren firmy i powiadamiając go, że nie jest już jej dyrektorem. Formalnie rzecz biorąc, majątek przedsiębiorstwa przejęło państwo, a w miesiąc później ogłoszono jego upadłość. W tym czasie w Domu Towarowym pracowało 220 osób, a sklep osiągał ponad połowę obrotu przedwojennego.

W roku 1996 Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy wznawia postępowanie upadłościowe w sprawie Spółki Akcyjnej Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy, uchyla postanowienie z 1963 r. o stwierdzeniu ukończenia postępowania upadłościowego i wykreśleniu Spółki z rejestru handlowego i umarza postępowanie w tej sprawie. Tym samym byt prawny Spółki Akcyjnej Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy zostaje odtworzony. Firma wraca do rejestru handlowego pod tym samym, co przed 1950 rokiem numerem.

Jedna z warszawskich legend ożyła.

Historia Domu Towarowego Braci Jabłkowskich w datach:
http://www.dtbj.pl/historia/kalendarium

Szczegółowy artykuł na temat Domu Braci Jabłkowskich na portalu Stowarzyszenia historycznego "Cytadela":
http://www.cytadela.aplus.pl/domjablkowskich.htm

*Arek*