wezwaniem świętych apostołów Piotra i Pawła. Chociaż budowla została wzniesiona po II wojnie światowej, historia tego miejsca jest dużo starsza. Pod koniec XVIII w. na tym terenie, wówczas znacznie oddalonym od miasta, został założony cmentarz świętokrzyski (należący do parafii św. Krzyża).
Szybki rozwój Warszawy, złe warunki sanitarne oraz zapełnienie się, czyli tzw. „przetrupienie” spowodowały, że już w 1836 r. nekropolia została zamknięta, a w 1860 r. zlikwidowana. Szczątki przeniesiono na cmentarz powązkowski.Z budowli cmentarnych do naszych czasów przetrwała jedynie kaplica cmentarna przemianowana w 1866 r. na kościół parafialny pod wezwaniem św. Barbary - panny męczenniczki.
Kościółek św. Barbary, mogący pomieścić około
200 osób, szybko okazał się zbyt mały dla wzrastająceliczby wiernych
zamieszkujących teren parafii. W 1883 r. ruszyła więc budowa nowego
kościoła wg projektu Edwarda Cichockiego oraz Józefa Piusa
Dziekońskiego. Przyczynkiem do budowy stał się zapis testamentowy Tekli Rapackiej, która na ten
cel przeznaczyła 82 tysiące
rubli. Prace postępowały szybko i już w 1886 r. kościół został
konsekrowany. Była to budowla w stylu neoromańskim, na planie krzyża z
ośmiokątną kopułą oraz ośmioma kaplicami. Świątynia mieściła 3000
wiernych i była jedną z największych w przedwojennej Warszawie.Niestety, kościół podzielił los większości warszawskiej zabudowy. Uszkodzony w niewielkim stopniu w 1939 roku, został całkowicie zniszczony w 1944 r.
Świątynia została zrównana z ziemią w wyniku wysadzenia przez Niemców. Z wyposażenia ocalały ukryte w podziemiach figura św. Franciszka z Asyżu oraz obrazy Matki Bożej Częstochowskiej i Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Na terenie wokół kościoła zachowała się większość kapliczek drogi krzyżowej oraz rzeźba Chrystusa i jawnogrzesznicy – dzieło rzeźbiarza Faustyna Cenglera z XIX w (Część źródeł wskazuje Ludwika Pyrowicza jako autora) . Po wojnie w 1946 r. przystąpiono do odbudowy, która trwała 11 lat.
Na ocalałych fundamentach wzniesiono nowy trójnawowy kościół wg
projektu Stanisława Marzyńskiego. Trudno doszukać się podobieństw między
obecną a przedwojenną formą architektoniczną kościoła. Został zmieniony
front budowli, dobudowano dwie dzwonnice. Nie odbudowano kaplic - o ich głębokość zostały poszerzone nawy boczne. Znacznie podniesiono także bryłę budowli. Chociaż zasadnicza budowla była gotowa już w 1957 r. to kopuła kościoła, nawiązująca do kopuły bazyliki we Florencji, ukończona została dopiero w latach 70 XX w.
Ze zgodą na budowę kopuły wiąże się anegdota. Władze, które nie chciały, by
kościół „rzucał się” zbytnio w oczy zezwoliły na budowę kopuły dopiero,
gdy delegacja zagraniczna zwiedzająca taras widokowy Pałacu Kultury
zwróciła uwagę na niedokończony kościół. We wnętrzu wzrok przykuwają witraże oraz mozaiki: w prezbiterium - przedstawiająca Chrystusa Zmartwychwstałego wraz z Piotrem i Pawłem, w kopule – symboliczne przedstawienie ośmiu błogosławieństw, nad wejściem – mozaika upamiętniająca pamiętną mszę Jana Pawła II na pl. Piłsudskiego.
Nie można przeoczyć także zawieszonego nad prezbiterium zabytkowego krzyża z XVI w.
Na uwagę zasługują również organy zamontowane w świątyni. Wykonane przez warszawski zakład Janusza i Zygmunta Kamińskich, są, oprócz imponujących rozmiarów, jednym z najlepszych wykonanych współcześnie instrumentów. To, wraz ze wspaniałą akustyką świątyni, powoduje, że koncerty organizowane w kościele parafii św. Barbary gromadzą liczną widownię.
* Iza *
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz