poniedziałek, 20 maja 2013

Cmentarna synagoga przy Okopowej

Synagoga i dom przedpogrzebowy na Okopowej.
Wspominając 16-go maja wysadzenie Wielkiej Synagogi na Tłomackiem warto przypomnieć inne wydarzenie - zniszczenie synagogi cmentarnej na Okopowej.

Synagoga ta została wzniesiona wraz z domem przedpogrzebowym w latach 1877-78. Autorem projektu był Adolf Schimmelpfennig. Co ciekawe jej wyposażenie pochodziło m.in. z Niemieckiej Synagogi mieszczącej się przy Daniłowiczowskiej 5, zamkniętej po wybudowaniu Synagogi na Tłomackiem. 
Zdjęcie z pogrzebu Ludwika Zamenhofa

Ważnym elementem kompleksu zabudowań cmentarnych był dom przedpogrzebowy. Znajdowała się w nim
kancelaria, pokój Bractwa Dyżurnych (osoby te czuwały nad odpowiednim przygotowanie zwłok do pochówku), pomieszczenia do mycia zwłok, kostnica.
Oprócz bożnicy i domu przedpogrzebowego wystawiono także wozownię i stajnię.

W 1906 r. do pomieszczeń doprowadzono gaz i elektryczność, a od strony cmentarza dobudowano werandę z której wygłaszano mowy pogrzebowe oraz odprawiano modły.

Dom przedpogrzebowy planowano rozbudować, jednak brak funduszy spowodował, że przetrwał on w niezmienionym stanie do 15 maja 1943 roku, kiedy został wysadzony przez Niemców wraz z resztą zabudowań.

Ze wszystkich przedwojennych budowli cmentarnych zachował się wodotrysk, ufundowany w 1907 roku przez Maurycego Frydmana dla uczczenia pamięci jego zmarłej żony Pauliny, oraz pompa, ufundowana przez Gustawa i Cecylię Jakobsfeldów. Umieszczono tam tabliczkę z napisem: ”kto wraca z cmentarza lub dotknął się zwłok albo wszedł do miejsca, gdzie złożono zwłoki lub oddał ostatnią posługę zmarłemu, powinien obmyć ręce wodą”. Jest to spowodowane tym, że cmentarz jest postrzegany przez Żydów jako miejsce nieczyste. Nieczystość cmentarza uniemożliwia wstęp na jego teren kohenom, czyli kapłanom, którzy byli zobowiązani do zachowania rytualnej czystości. (nie należy mylić kapłana z rabinem, który uczestniczy w pochówku)

Obecnie możemy oglądać jedynie odkopane fundamenty po synagodze i domu przedpogrzebowym.
W latach 90 XX w. pojawił się pomysł ich odbudowy, jednak nie został zrealizowany.

* Iza *











Brak komentarzy:

Prześlij komentarz