wtorek, 29 kwietnia 2014

Krakowskie Przedmieście 79 - Dom Roeslera i Hurtiga



Wbrew pozorom pałac Małachowskich skierowany był frontem do Krakowskiego Przedmieścia, a nie ulicy Senatorskiej.

W roku 1750 marszałek Jan Małachowski zakupił działkę pomiędzy ulicami Senatorską, Miodową i Krakowskim Przedmieściem i zaprowadził na niej znaczne  zmiany. Przede wszystkim nakazał przebudowę istniejącego już pałacu oraz zburzenie, stojącej od strony Krakowskiego Przedmieścia, kamienicy. Na jej miejscu powstały oficyny pałacu oraz dziedzińce:  mniejszy, gospodarczy oraz większy, reprezentacyjny. Od strony Krakowskiego Przedmieścia wzniesiono okazałą bramę wjazdową. 

Ani bramy ani dziedzińców już dzisiaj nie ujrzymy, a to za sprawa trzech panów: Jana Roeslera i Franciszka Roeslera oraz Gaspara Hurtiga, kupców przybyłych z Moraw, występujących razem jako firma "Roesler & Hurtig". 

W roku 1784 odkupili oni od syna marszałka położony niedaleko Zamku Królewskiego pałac. Ponieważ mieli trochę inną koncepcję zagospodarowania przestrzeni, polecili zburzyć skrzydła pałacu, a na dziedzińcach wznieśli kamienicę według projektu Szymona Bogumiła Zuga.

W kamienicy został otwarty jeden z pierwszych domów handlowych na terenie Polski. Parter zajmowały sklepy, w których, zależnie od potrzeb, można było kupić pudełko szpilek lub zamówić karetę. 

Ze względu na różnorodność oferowanego towaru, śmiało można się pokusić o stwierdzenie, że przedsięwzięcie kupców z Moraw było pierwowzorem galerii handlowych.

Innym, dotychczas niespotykanym rozwiązaniem, były witryny, w których wykładano oferowane towary. Do tej pory, by poznać asortyment sklepu trzeba było wejść do środka. Czasem wystawiano stragany. Wraz z rozpoczęciem działalności handlowej w kamienicy przy Krakowskim Przedmieściu rozpoczęła się era oglądania wystaw sklepowych.

Na piętrach kamienicy znajdowały się apartamenty do wynajęcia, a gdy w latach 1886 - 1888 dokonano rozbiórki sąsiadującego z kamienicą i pałacem Małachowskiego Dworu pod Gwiazdą, dotychczas zasłoniętym ścianom nadano  nowy wygląd, a całą kamienicę przebudowano.
W czasie II Wojny Światowej kamienica i oficyny zostały zburzone do wysokości pierwszego piętra.

Z upływem czasu pojawiały się kolejne pasaże o domy handlowe, aż doszliśmy do molochów typu Arkadia czy Złote Tarasy ale to dom handlowy w kamienicy  przy Krakowskim Przedmieściu 79 był pierwszy.



1 komentarz: