Semper Invicta

28 września 1939, po dwudziestu dniach bohaterskiej obrony, skapitulowała stolica Polski.

Brak wody, żywności i amunicji, ciężkie położenie ludności cywilnej oraz ogólna sytuacja strategiczna zmusiły dowództwo obrony Warszawy do zaprzestania dalszego oporu.

Straty ludności wyniosły ponad 10 000 zabitych i ok. 50 000 rannych, wojska 2 000 zabitych i 16 000 rannych. Zniszczeniu uległo około 10% -15% budynków.

Bracka 20A - Pałac Brzozowskich

Zazwyczaj pałac kojarzy się z reprezentacyjną rezydencją dumnie prezentującą się oczom oglądającego. 

Ten jest wyjątkiem. Nie został wybudowany przy głównym trakcie czy w otoczeniu ogrodu, ale... w podwórzu kamienicy.

Żeby zobaczyć go, trzeba wejść w bramę zbudowanej w roku 1848 kamienicy Jaroszyńskich (Bracka 20), zaprojektowanej przez Henryka Marconiego i minąć pawilonik zbudowany z przeznaczeniem na mieszkanie stróża.

Arbuzowa/Kuratowskiego - święta Katarzyna Aleksandryjska.

Pomniki stanowią ważny element tworzący obraz i klimat dzielnicy. Mieszkańcy nowopowstałego na błoniach wilanowskich osiedla w pierwszej kolejności starają się o uruchomienie obiektów użyteczności publicznej – szkół, przedszkoli etc. i jeszcze nie w głowie im stawianie pomników.

Ponoć zrodził się ostatnio pomysł przeniesienie pomnika Jana III i Marysieńki z osi pałacu w głąb osiedla ale o realizacji jeszcze nie słychać.

Natomiast przy ulicy Arbuzowej i Kuratowskiego stoi inny wilanowski pomnik, który powstał z inicjatywy księdza Józefa Maja. Ksiądz Maj pełnił posługę w kościele przy ulicy Fosa 17 (pisałem o nim wczoraj), pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Katarzyny z Aleksandrii.

Generał Janusz Brochwicz Lewiński

Do drzwi apteki nerwowo puka mężczyzna. Przez długą chwilę nikt nie reaguje, a gdy wreszcie uchyla się niewielkie okienko w drzwiach, szybko mówi po niemiecku:

- Mój szef ma straszne bóle. Trzeba mu dać lekarstwo. Mam tu receptę…

Język niemiecki uspokaja pracownika apteki. Wprawdzie jest Polakiem ale na drzwiach widnieje napis „Nur für Deutsche”. Tylko dla Niemców.

Uchyla szerzej drzwi i wpuszcza mężczyznę do środka. Próbując odczytać treść recepty nie widzi, że ręka klienta znika w kieszeni marynarki… . Podnosi oczy dopiero, gdy czuje ucisk lufy pistoletu przy skroni.

- Armia Krajowa – słyszy - Niech pan nie robi głupstw, bo nie chcę zabijać rodaka

Jest 10 lipca 1944 roku, godzina 5:45. Czternastu żołnierzy batalionu "Parasol" rozpoczęło kolejną ryzykowną akcję.

Czas na chłodne piwo..

Weekend za nami, piwo lało się strumieniami i przez sobotni upał i z racji niedzielnej „barowej” pogody, prawda? Wspominaliśmy już o tradycji browarniczej rodziny Machlejdów, ale warto też przyjrzeć się bliżej innej warszawskiej firmie – Zjednoczonym Browarom Warszawskim Haberbusch i Schiele.

Browarnictwo w Warszawie swą historię rozpoczyna w zasadzie równo z początkiem miasta; już w XIVw wiadomo o nadaniach przywilejów warzelniczych i warzelniach piwa. Jako ze interes był złoty, trzeba było opodatkować.

Mapa wpisów (aktualizacja 24.07.2014)

Szanowni Państwo!
Nieśmiało przypominamy o istniejącej w sieci, mapie wpisów umieszczanych na naszym profilu. Na chwilę obecną naniesionych na nią jest już 126 artykułów odnoszących się do konkretnych obiektów czy wydarzeń w przestrzeni miejskiej. Każdy punkt na planie, opatrzony jest linkiem odsyłającym do szczegółowego opisu obiektu/wydarzenia, o którym można przeczytać na naszym profilu. Do przeglądania całych wpisów na Facebooku nie jest wymagana rejestracja w portalu społecznościowym.

Łazienki Królewskie - Głowa Chopina znad pianina...

Pusty cokół po wojnie.

Kilka dni temu Magda przypomniała historię pomnika Chopina z łazienkowskiego parku. Niewiele brakowało abyśmy dzisiaj mogli podziwiać… pusty cokół.

W kwietniu 1940 roku gubernator Warszawy, Hans Frank opublikował odezwę wzywającą do zbiórki metali na potrzeby zbrojeniowe. Pomnik Fryderyka Chopina stał się pierwszą „ofiarą” tej akcji – nie tylko Niemcy odzyskali 16 ton cennego brązu ale usunęli także szczególnie ważny dla kultury polskiej obiekt.

31 maja 1940 roku pomnik wysadzono w powietrze, a następnie pocięto palnikami.

Róg Świdnickiej i Marszałka Piłsudskiego (Wrocław) - Pomnik Anonimowego Przechodnia

Pomnik Anonimowego Przechodnia to czternaście odlanych z brązu postaci naturalnej wielkości stojący w jednym z najbardziej  ruchliwych punktów Wrocławia – na skrzyżowaniu ulic Świdnickiej i Marszałka Piłsudskiego.

Wielu krytyków uznaje go za jedną z ciekawszych realizacji, jakie pojawiły się na ulicach polskich miast po roku 2000. Amerykański magazyn Budget Travel umieścił go na liście najbardziej interesujących miejsc na ziemi. 

Nalewki (obecnie Bohaterów Getta)

Kontrast między tym, co było tam kiedyś, a tym, co możemy zobaczyć dziś, zadziwia. Niby w centrum miasta, a mało ruchliwa, pusta, bez licznych placówek handlowych, jakimi mogła poszczycić się sto lat temu, ulica jest teraz zupełnie inna. Rozkwit zawdzięczały Nalewki właśnie osiedlaniu się ludności żydowskiej od drugiej dekady XIX w. Na prawie całej długości Nalewki zabudowane były klasycystycznymi kamienicami. Ulica szybko stała się główną ulicą handlową, z licznymi warsztatami rzemieślniczymi, punktami handlowymi, księgarniami.

Cadillac Fleetwood Brougham

Cadillac Fleetwood Brougham z rocznika 1979 pojawił się w Polsce na przełomie lat 70. i 80. XX w.

Wiąże się z nim mnóstwo legend i niedomówień. Ponoć był Chevroletem, ponoć został Polsce sprezentowany przez Reagana. Uważany był za dawno wywieziony na Zachód. 

W czasach, gdy go zamówiono w opancerzonej wersji, stanowił równowartość 3300 przeciętnych miesięcznych pensji, czyli 275 lat pracy przeciętnego Polaka.

Aleja Solidarności - Obelisk rodziny Fedorońko

Swego czasu zamieszczaliśmy link do filmu poświęconego Jadwidze Romockiej „Warszawskiej Niobe”.  Podczas wojny zginęli jej najbliżsi - mąż i synowie.  (Obaj stali się legendą Powstania Warszawskiego i batalionu „Zośka”). Pod linkiem ktoś słusznie zauważył, że takich warszawskich Niobe było dużo, dużo więcej.

Nawiązując do tego komentarza, chciałbym zwrócić uwagę na obelisk, znajdujący się niedaleko soboru  Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny, naprzeciwko Liceum im Władysława IV i przypomnieć historię rodziny Fedorońko.

Łazienki Królewskie - Hipodrom

W 1927 roku, w południowo-wschodniej części Łazienek Królewskich powstał hipodrom z trybunami które mogły pomieścić 5000 widzów. Projekt areny wykonał Józef Główczewski, wzorując się na hipodromie Monte Pincio w Rzymie.

Na stadionie odbywały się międzynarodowe zawody konne – pierwsze 27 maja 1927 roku.

Obiekt spłonął we wrześniu 1939 roku. Obecnie dawny hipodrom upamiętnia obelisk ufundowany przez Polski Związek Jeździecki.

Łazienki Królewskie - Pomnik Chopina

Szymanowski w pracowni

W 1926 r. stanął w Łazienkach pomnik Fryderyka Chopina. Pomysł upamiętnienia kompozytora pojawił się już w połowie XIX w. O upamiętnienie starano się dość długo, jednak różnego rodzaju trudności nie sprzyjały realizacji tego dzieła. A to władze carskie wydały zgodę na budowę pomnika, ale nie wolno było prowadzić zbiórki na jego budowę ani dać do prasy ogłoszenia o konkursie na projekt, a to znowu ciężko było zgodzić się co do miejsca, w którym pomnik miał stanąć.

Aleje Ujazdowskie (róg Wilczej).

Opis z tablicy zawieszonej w Alejach Ujazdowskich niedaleko narożnika z ulicą Wilczą:

"Tu, na środku Al. Ujazdowskich, znajduje się właz do kanałów będących w czasie Powstania Warszawskiego drogami łączności Śródmieścia Południowego z Mokotowem. W dniach 26 i 27 września 1944 r. wychodzili nim ewakuowani z Mokotowa jego obrońcy."

Na tablicę i właz turyści raczej nie zwracają uwag, zafascynowani kamienicą Władysława Ławrynowicza.

*Arek*